म यस्तो समाजमा जन्मेको हु जुन समाजले नकारात्मक विभेद गर्छ । परिवर्तन प्रति झुकाव राख्दैन । मानिसको सकरात्मक सोचलाई निस्कृय बनाउँछ । आज विश्व एक्काइसौँ सताब्दिमा चलिरहेको बेला मेरो समाज अझै पनि ढुङ्गे युगमा चलिरहेको छ । मान्छेले मान्छेलाई मान्छेको दर्जा दिन नसक्ने मेरो समाजमा म एक मान्छे बन्न खोजिरहेको छु । म समाजको एक सामाजिक सदस्य भएको कारण पनि रुपान्तरणको पक्षमा लागिरहेको छु ।
अब जातको विषयमा कुरा गरौँ । म धेरै विज्ञ भएर,जान्ने भएर यस विषयमा लेख्न लागेको भने पक्कै होइन । तर मैले मेरो समाजमा जातलाई लिएर देखेका भोगेका विषमा केही धारणा मात्र राख्न खोजेको हु । मेरो समाज जातमा विभाजित छ । मेरो समाजको संरचना र मैले विद्यालयमा पढेको समाज केही फरक छ । जब म विद्यालयमा पुगे जात श्रमको आधारमा काम गर्न सजिलो होस भनि परापूर्वकालमा विभाजन गरिएको प्रणाली हो भनि बुझे । तर जब मेरो समाजलाई बुझे समाजले त कर्मलाई नै जातको आधारमा विभाजन गरेर शक्तिमा भएकाले कमजोरलाई हेप्ने प्रवृतिका रुपमा प्रयोग गरिरहेका रहेछन् । समता र समानताको अर्थ नबुझेको मैले सबैलाई समान व्यवहारले हेर्न पर्छ भन्ने सोच भने राखिरहे ।
म क्षेत्री समुदायमा जन्मे लिएर पनि होला यसरी विभेद कहिलै भाग्न परेन तर मेरो समाजमा केही समुदायका मानिसलाई घर भित्र पस्न नदिन,उनीहरुले छोएको पानी नखाने जस्ता कार्य गर्दा मेरो मस्तिष्कमा सधै मान्छेले छाएको नै किन नखाएका होलान ? भन्ने प्रश्नले सताइरहन्थ्यो । जब म बुझ्ने भए समाज मेरो पनि हो र मैले समाज परिवर्तनको लागि केही फरक सोच्न नै पर्छ भन्ने मनमा जागिरह्यो ।
म समाज रुपान्तरणकै लागि जन्मेको हु भन्ने भाब म संग सुरक्षित छ र समाजलाई बदल्न पर्ने अठोट छ । मानवले सयौ घात प्रतिघात सहदै आज सम्म चलिरहेको मेरो समाज अलि भिन्न देखिरहेको छु । हो म यहि समाजमा जन्मेको हु ।जुन समाजले आजसम्म पनि अनेक विभेद गर्दै आएको छ । जातजाति धर्म संस्कृतिमा परिवर्तन नभएको मेरो समाज अझै पनि देवताको भाकल गर्ने यो जात त्यो जात यो धनी उ गरिब यो कामी यो दमाई भन्ने शब्दमा अल्झनु र मानसपटल यो शब्द हटाउन नसक्नु लोकतन्त्रको उपज हो । म यहि समाजमा परिवर्तन खोजिरहेको छु । हो म यस्तो समाजमा हुर्केएिको हुँ जुन समाजमा न्यायको अनिकाल परेको छ मानिस – मानिसबिच भेदभाव छ जातजाति बिच असमानता छ अर्काको चुलो सम्म पुग्ने त धेरै छन तर आफ्नो चुलो सम्म पुग्न नदिनेहरुको कमि छैन । यो अन्धो समाजमा दवाएकै छन छुत अछुत धनी निर्धनी भनेर समाजको लज्जा बनाई रहेकै छन बन्न बाध्य पनि छ्न जातका कुराहरु गर्दै मानिसको अस्मिता माथि धावा बोलेर खान्दानी सम्झने बावुसाहायबहरु पनि थुप्रै छ्न र समाजको बिवेक र चिन्तनले समुदायका थुप्रै मानिस अन्यायका पात्र भएका छन ।
मलाई लाग्छ यो दुनियाँमा जातकै कुरा गर्ने हो भने मैले महिला र पुरुष भन्ने जात मात्र देखेको छु । दुनियाँमा कामका आधारमा र जातका आधारमा भेदभाव मुर्खहरुको मानसपटलले गर्छ । होला संसारमा सामान्य जीवन बिताई रहेका सम्पुर्ण मानव जाति मानिस हुन । यो लोकतान्त्रिक पद्धतिमा जातभातमा भेदभाव गर्ने कुनै अधिकार छैन मानवका सबैका मन एउटै हुन बिचार र बिवेक मात्र गलत भएका हुन जात र विभेदको कुरालाई हामी जस्ता सक्षम युवाहरुले कुरिति र बिसंगती बिरुद्ध धावा बोल्दै नकारात्मक कुरा को चिरफार गर्दै सबल र सक्षम समाज निर्माण गर्नु हामी युबाहरुको दायित्व हुने छ ।
